Üniversite bitirip mezun olanların da ancak, kendisine özen gösteren,ideal sahibi olanları, kurslar,yurtdışı eğitim vs. destek alanları bir yabancı dil konuşabiliyor.
Tabi ki konuya lisan olarak giriş yapmam, doğru değil. Asıl ahlaki olarak,okullarımız erdemli iyi,kalite insan yetiştiremiyor. Bu hükûmet de eğitimde başarılı olamadı diğerleri gibi...Salt imam-hatip açmak ya da olanların içlerinin dolmasını teşvik marifet değil.(Tabi bazıları diyecek ki, adamlar terör belasından göz açamıyorlar ki...belki bu da bir mazeret olarak sunulabilir ama benden onay alamaz.Sn. Erdoğan ünlü bir TV kanalının anketinde ''Yılın Şahsiyeti'' seçilmiş. Kendisini tebrik ediyoruz,inşallah ''yılın koleji'' seçilecek okullarımızı da duymak ümidiyle )
Böyle okullar ve eğitim için, ilgili bakanın son derece büyük bir ciddiyet ve samimiyetle ideal sahibi olarak, bu işin divanesi aşığı olması gerekir.
Vasıflı kaliteli,iddialı ve ünlüler yetiştiren ünlü bir kolejimiz bile yok. Ne Türkiye'de ne de diğer Müslüman ülkelerde...Madem böyle vahim bir durumdayız. O zaman bu tür yazıları çocuklarımıza okuyup, onların bu açmazdan kendi azimleriyle sıçramalarını sağlayacak bilince erişmelerini sağlamalıyız.
Örneğin İngiltere Osmanlı Enderun'undan kopyalama bir Eton koleji açmıştır, gelin kalan kısmını olduğu gibi sütunumuza alalım, ibret.
Eton Koleji, asırlardın İngiltere’yi idare edenlerin yetiştirildiği bir centilmen fabrikasıdır. Bu mektep ile Osmanlı sarayındaki Enderun arasında şaşırtıcı bir benzerlik bulunmaktadır.
Demokrasinin beşiği İngiltere asırlardır elitler tarafından yönetilir. Halk siyasete fazla alâka duymaz, yalnızca seçimlerde elitler içindeki bir grubu idareci olarak seçer. Bu elitler sadece asillerden değil, yüksek kariyerli, zeki, hayatta muvaffak olmuş, mazbut yaşantılı ve olabildiğince dindar insanlardan teşekkül eder.
Bu kriterleri temin eden herkes elit sınıfına yükselebilir. Bunun için yalnızca liyâkat ve talih aranır. Bu bakımdan İngiltere ile Osmanlı Devleti arasındaki benzerlik şaşırtıcıdır. Osmanlılar, farklı ırk, din ve kültürlerden geldiğine bakmaksızın, zeki ve kabiliyet testini geçen çocukları devlet adamı olmak üzere saraya alıp Enderun mektebinde yetiştirirdi. Bir Balkan köylüsünün oğlu, yukarıdaki vasıfları taşıyorsa, talihi de yaver giderse ülkenin elit sınıfına girip, en yüksek makamlarına yükselebilir, padişaha damat bile olabilirdi. Artık bir Balkan köylüsü değil, yüksek hasletlere sahip, nazik, kültürlü, ince ruhlu, Türk-İslâm terbiyesini benimsemiş bir Osmanlı beyefendisidir.
İngiltere’nin VIII. Henry‘den beri süper güç olma yönünde Osmanlı Devleti’ni numune alarak, bunun muvaffakiyet sırlarını kendi bünyesine tatbik ederek yükseldiği söylenebilir. İmparatorluk mirasını hoyratça har vurup harman savurduğumuz için bugün böyle köklü müesseselere sahip olmamamız acı bir kayıptır.
BİR BAŞKADIR ETONYALILAR
İngiltere’yi süper güç yapan elitler, Eton Koleji gibi mutenâ mekteplerden yetişir. 1440 senesinde 70 fakir talebenin okuması için Kral VI. Henry tarafından kurulan Eton, zamanla bu maksada hizmet eden bir mektep hâlini almıştır. ‘Etonyalılar’ın yürüyüşünden konuşmasına, yemek yiyişinden yürümesine kadar her şeyi farklıdır. Birinin Eton’lı olduğu esrarlı, ağır, ciddi ve ketum havaları ile ilk bakışta anlaşılır. Çünki küçük yaştan itibaren şıklık, zariflik ve kültür ile yoğrulurlar. Mektebi bitirdikten sonra da çok itibarlı işlerde çalışma imkânı bulurlar. Eton’lı olmak, lord unvanı gibi talebenin üzerine bir imza gibi yapışır.
Bir çocuk 8 yaşına gelince Eton’un ilk kısmına alınır. 10-13 arası 20 hazırlık sınıfından birine girer. 13-18 yaş arasında 6 yıllık gerçek Eton tahsili başlar ve yılda takriben 29.000 pound (47.000 $) ödenir. Bu sebeple Eton öteden beri asillerin çocuklarını okutan bir centilmen fabrikasıdır. Asiller de burada kendilerini daha asil hissetmeyi ve böyle davranmayı öğrenirler. Kapılarını herkese açmaz. Zaten İngiltere’de mekteplere talebe seçmek hususunda büyük serbesti tanınmıştır. Şimdi Eton’a sadece asillerin çocukları değil, zeki ve istikbal vadeden her çocuk kabul edilmektedir. Bugün 70 burslu talebe imtihanla, 200 talebe de imtihansız alınmaktadır. Elan 1300 talebesi vardır.
DİŞİ SİNEK GİREMEZ
Eton Koleji, Berkshire‘da Thames Nehri üzerinde Windsor şatosuna yakın Eton kasabasındaki tarihî binalarda tedrisat yapan yatılı bir erkek mektebidir ve buraya dişi sinek bile giremez. Zaten İngiltere’de kız veya oğlan mektepleri yaygındır; karışık mektepler azdır. Yetkililer karışık mekteplerin hem masraflı olduğunu (çift tuvalet, çift havuz, çift soyunma odası gibi), hem de bu yaşta talebelerin bir arada okumasının psikolojik mahzurları bulunduğunu söylemektedir. Eton’lılar 25 evde kalır. Ancak hafta sonları ve bayramlarda evlerine gidebilir. Mektep idaresi, bu sıkı disiplin içinde bile çocuklara bir yetişkin muamelesi yapar. Onları bir kalıba sokmaya çalışmaz, hepsinin karakterine hürmet gösterir. Ferde değer vermek İngiltere’nin karakteristik hususiyetidir.
Eton’da sıkı bir disiplin tatbik olunur. Çok ciddi bir tahsil yanında, emsalsiz bir terbiye de verilir. Antik Çağ tarihinden Lâtince’ye kadar muhtelif dersler alınır. İsteyen talebelere askerlik talimi bile yaptırılır. Çeşitli spor takımları vardır. Ama burada kazanmak veya iyi oynamak değil, sadece müsabakaya katılmak mühimdir. 16 yaşına gelen talebe kendisine iki sene için bir vasi seçer. Bu vasi, çocuğu kabiliyetine göre bir mesleğe yönlendirir. Mezunların üçte biri Oxford ve Cambridge gibi köklü üniversiteler gider. Böylece çocuklar geleceğin İngiltere’sini yönetmek üzere yetiştirilir.
Eton’dan William Pitt, Grenville, Waterloo kahramanı Wellington Dükü, Gladstone, Balfour, Harold Macmillan, Anthony Eden gibi 18 başbakan çıkmıştır. Çok sayıda ilim adamı, şair, yazar, müzisyen, profesyonel sporcu, aktör, diplomat, subay, politikacı yetiştirmiştir. Henry Fielding, Ian Fleming, Aldoux Huxley, George Orwell gibi romancı, Thomas Grey, Shelley gibi şair, Keynes gibi iktisatçılar vardır. İngiltere, Tayland, Nepal, Hindistan, Kuveyt hanedanlarından prens ve krallar Eton’da okumuştur. Genç prensler William ve Harry de Eton’dan mezundur.
Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
